در ابتدای نشست کمیل خجسته با تعریف ژئوپلتیک گفت: ژئوپلیتیک به مطالعه روابط بین عوامل جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در سیاست خارجی کشورها می‌پردازد. این رویکرد تلاش می‌کند تا نقش جغرافیا و منابع طبیعی در تعیین سیاست خارجی کشورها را بررسی کند و اهمیت عوامل جغرافیایی و استراتژیک را در تحلیل روابط بین‌الملل مورد بررسی قرار دهد. ژئوپلیتیک به عنوان یک رویکرد تحلیلی در علوم سیاسی، تلاش می‌کند تا ارتباطات بین عوامل جغرافیایی و سیاسی را بررسی کند. این رویکرد معتقد است که عوامل جغرافیایی مانند موقعیت جغرافیایی، منابع طبیعی، انتقالات و دسترسی به منابع، تاثیر چشمگیری بر روابط بین‌الملل و سیاست خارجی دارند. به عنوان مثال موقعیت جغرافیایی یک کشور می‌تواند تأثیر زیادی بر سیاست خارجی آن داشته باشد. یک کشور که در نزدیکی منابع طبیعی یا مسیرهای حمل و نقل بین‌المللی قرار دارد، ممکن است سعی کند تا با استفاده از این مزایا، روابط خود را با سایر کشورها تقویت کند.

همچنین منابع طبیعی نظیر نفت، گاز و مواد معدنی نقش مهمی در تعیین سیاست خارجی یک کشور دارند. کشورهای صادرکننده منابع طبیعی ممکن است سعی کنند تا از قدرت اقتصادی حاصل از این منابع برای تأثیرگذاری بر روابط بین‌الملل و تحقق اهداف سیاسی خود استفاده کنند. به طور کلی ژئوپلیتیک به مطالعه تأثیر عوامل جغرافیایی بر روابط بین‌الملل و سیاست خارجی پرداخته و نقش این عوامل در شکل‌گیری استراتژی‌های سیاسی کشورها را بررسی می‌کند. ایران هم طبق این تعریف نقطه‌ی مهم ژئوپلتیک است و همین امر باعث شده مورد استعمار کشورهای دیگر در طول تاریخ قرار بگیرد. ایران برای روسیه دسترسی به آب‌های گرم بود، برای فرانسه و انگلیس پل ورود به کشورهندوستان و باعث پیروزی در جنگ جهانی دوم و بعدها نیزاهمییت نفت، ایران را منطقه ای حائز اهمیت و از حیث استعمار پر رنگ تر هم کرد. ما باید بدانیم اگر روزی کشورهایی قوی تر بودند که پاروزنان بهتری داشتند یا اسب های سریع تری داشتند بعد از انقلاب صنعتی که موتور بخار اختراع شد دیگر این زور بازو اهمیت چندانی نداشت بلکه قدرت های زمان با موتور بخار به نقاط ژئوپلتیک می‌رفتند و مناطق را مورد استثمار قرار می‌دادند.

وی در ادامه با توضیح عصر وب افزود: زمانی جهان کروی بود ولی با ظهور رایانه‌ها و اتصال نقاط مختلف جهان با هم تبدیل به زمین تخت شد و جهانی فرا‌زمانی، فرا‌ملی و فرا‌مکانی به وجود آورد. عصر وب یک دوره زمانی در تاریخ فناوری اطلاعات و ارتباطات است که با ظهور اینترنت و توسعه وب ‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها، پلتفرم‌های اجتماعی و فضای مجازی مرتبط است. عصر وب باعث ایجاد تغییرات عمده‌ای در روابط انسان‌ها، شکل‌گیری جامعه‌های آنلاین، افزایش دسترسی به اطلاعات و تغییر روندهای اقتصادی و اجتماعی شده است. در عصر وب، افراد و سازمان‌ها از اینترنت برای انجام تعاملات تجاری، ارتباطات اجتماعی، دسترسی به اطلاعات و خدمات مختلف استفاده می‌کنند. وب‌سایت‌ها، وبلاگ‌ها، فروشگاه‌های آنلاین، پلتفرم‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها و خدمات ابری نمونه‌هایی از نقش مهم وب در زندگی روزمره ما هستند. همچنین با تأثیر گذاری بر حوزه‌های مختلف از جمله تجارت، سیاست، فرهنگ، آموزش و بهداشت، تحولات عمده‌ای را در جوامع جهانی به وجود آورده است. این دوره زمانی با مفاهیمی نظیر “اقتصاد دیجیتال”، “جامعه مجازی”، “حقوق دیجیتال” و “امنیت سایبری” همراه است. عصر وب نمایانگر تحولات عظیم در فناوری، اقتصاد، فرهنگ و جوامع جهانی است که با ظهور اینترنت و فضای مجازی شکل گرفته است.

هم اکنون شبکه‌ی اجتماعی تلگرام یک میلیارد استفاده کننده دارد. و به وسعت جهان است. قدرتی که تلگرام دارد از خیلی از کشور‎‌ها و دولت ها بهتر است. این تغییرات باعث شد تعاریف ژئوپلتیک فرق کند

در ادامه‌ی این نشست خجسته گفت: به جهان شبکه‌ای وب یک و جهان پلتفرمی را جهان وب دو می گویند. در جهان وب سه که هم اکنون در آن حضور داریم جهان مجدد از حالت تخت به جهان کروی تبدیل شده است با این تفاوت که دیگر افراد در روی کره زندگی نمی‌کنند بلکه در کره‌هایی در داخل این کره‌ی بزرگ هستند زندگی می‌کنند. و از سطح این کره به عمق آمده‌اند. اگر شما امروزه به نرم افزارها یا بازی‌ها نگاه بکنید متوجه این تغییرات خواهید شد. مثلا بازی فورتنایت (Fortnite Battle Royale) که یک بازی شوتر بود حال تبدیل به یک فضای ارتباطی شده که افراد فرای ملیت و زبان در اتاق های مختلف مشغول بازی می‌شوند. یا مثلا شبکه اجتماعی ایکس(X). با افزوده شدن امکانات مختلف ما می‌بینیم که کم کم اصلا نیاز به شماره تلفن نداریم. هر فرد اگر با دیگری کار داشته باشد به شبکه‌های اجتماعی مختلف رجوع می‌کند. در وب سه با ظهور بلاکچین ها، رمزارزها و هوش مصنوعی ما دیگر نیاز نیست حتی از شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام خارج بشویم. و یک شبکه‌ی اجتماعی تمام نیاز های ما را رفع می‌کند. فیلم «بازیکن شماره یک آماده» یکی از بهترین نمونه های جهان جدید است.

مدیرعامل شرکت گیتی هوشمند در ادامه افزود: در جهان پیش از وب ارکان قدرت شامل سرمایه، نظام اقتصادی، سرزمین، منابع طبیعی و نیروی نظامی می شد. یعنی اگر من یک امپراطوری‌ای داشتم که عراضی آن شامل نقاط حساس و ژئوپلتیک بود و به عنوان مثال شصت هزار سکنه داشت و پر از معادن و نفت و غیره بود، حکومتی قدرتمند داشتم. ولی با ظهور فناوری‌های نوین این ویژگی ها یا تغییر کرد و یا نمونه های هم عرض گرفت. مثلا هم اکنون شبکه‌ی اجتماعی تلگرام یک میلیارد استفاده کننده دارد. و به وسعت جهان است. قدرتی که تلگرام دارد از خیلی از کشور‎‌ها و دولت ها بهتر است. این تغییرات باعث شد تعاریف ژئوپلتیک فرق کند. مثلا بعد از اتفاق 11 سپتامبر ارتباطات از حالت عمودی به افقی تغییر کرد. چیزی که بوش و مشاورانش متوجه نشدند. بوش معتقد بود باید قدرت آمریکا به همگان ثابت شود و نفوذ به افغانستان و عراق مثال دخالت در حریم خصوصی کشورها شد و مردم یک جبهه نسبت به این امر گرفتند. در حالی که ارتباطات اوباما تماما افقی بود.

وی در ادامه با توضیح اثر شبکه عنوان کرد: اثر شبکه یا “Network Effect” در عصر وب به وضوح دیده می‌شود. این اثر به وضوح نقش مهمی در رشد و توسعه بسیاری از خدمات و محصولات مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد. اثر شبکه زمانی رخ می‌دهد که ارزش یک محصول یا خدمت به میزان تعداد کاربران یا مشتریان آن محصول یا خدمت وابسته باشد. به عبارت دیگر، هرچه تعداد کاربران یا مشتریان یک محصول یا خدمت افزایش یابد، ارزش آن نیز بیشتر می‌شود. به عنوان مثال، در شبکه‌های اجتماعی، هرچه تعداد کاربران بیشتر شود، تجربه استفاده از آن شبکه برای هر فرد بهتر و جذاب‌تر می‌شود. این باعث می‌شود که افراد بیشتری به شبکه اضافه شده و این فرایند به صورت رو به رشد ادامه پیدا می‌کند. اثر شبکه همچنین در حوزه‌های دیگر نیز قابل مشاهده است، به عنوان مثال در بازار فروشگاه‌های آنلاین، هرچه تعداد فروشندگان و خریداران بیشتر شود، امکان انتخاب بیشتر، قیمت‌های رقابتی‌تر و تجربه خرید بهتر برای همه فراهم می‌شود.

بنابراین، اثر شبکه نقش مهمی در رشد و توسعه فضای مجازی، فروشگاه‌های آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و سایر خدمات و محصولات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد و بسیاری از شرکت‌ها و استارتاپ‌ها به دنبال بهره‌برداری از این اثر هستند تا رشد و پایداری بیشتری را برای خود به دست آورند. یا در جهان حاضر امر دیگری به وجود آمده به اسم اعمال کنترل و نظارت مالک پلتفرم. مثل حذف ترامپ از شبکه‌ی اجتماعی ایکس که جمهوری خواهان برای رفع آن در اقدامی جالب توییتر را خریدند. بارها از طرف ایلان ماسک حمایت از ترامپ را دیده ایم و یا حذف و اخراج مدیران ارشد برای حذف اکانت دونالد ترامپ. ما باید متوجه باشیم که صاحبان قدرت امروزه پلتفرم ها را عناصر مهمی میبینند و میتوانند از طریق آن به افراد اعمال نفوذ کنند. مثلا تلگرام طلایی که همین مرکز ملی فضای مجازی بسیار روی آن کار کرده بود ناگهان توسط گوگل حذف شد. یا در سند بیست سی دولت ها را مجاب می کند که به افراد اینترنت نامحدود بدهند. این اینترنت نامحدود عامل سلطه‌ی صاحبان پلتفرم‌ها است. یا سند دی کیو که ذیل سند بیست سی است با عنوان آموزش میگوید باید هنجارهای جهانی را تثبیت کنیم. باید بدانیم که فناوری خنثی عمل نمی‌کند و امروزه قدرتمندان در تلاشند که فناوری را با سیاست های خود هم جهت بکنند. امروزه دیگر صاحبان کره ها قدرتمند هستند.