در دهه گذشته، همه شرکت‌های فناوری بزرگ آمریکا، گوگل، فیسبوک، آمازون، اپل و مایکروسافت، آزمایشگاه‌های اختصاصی در حوزه هوش مصنوعی ایجاد کرده‌اند. همچنین دیپ‌مایند[۱][1] که متعلق به شرکت آلفابت[۲]، شرکت مادر گوگل است و اوپن ای‌آی[۳][2] که یکی از سرمایه‌گذاران و موسسانش ایلان ماسک است، در این حوزه فعالیت می‌کنند.
مارک ریدل، دانشیار دانشگاه فنی محاسبات تعاملی جورجیا آمریکا در این رابطه گفته است:
«دلایل بسیاری هست که بتوان گفت دیپ‌مایند، اوپن ای‌آی و فیر[۴][3] (آزمایشگاه هوش مصنوعی فیسبوک) سه آزمایشگاه برتر در این حوزه هستند.»
ناتان بینیچ، سرمایه‌گذار حوزه هوش مصنوعی، که در شرکت ایر استریت کپیتال[۵] هم همکاری می‌کند با این گفته ریدل موافق است. بینیچ معتقد است گوگل برین[۶] [4] و مایکروسافت کلود[۷] می‌توانند به عنوان برترین‌های این حوزه باشند. وی همچنین افزود، آمازون و آی‌بی‌ام[۸] از نظر خروجی و اثرگذاری در حوزه هوش مصنوعی در سطح گوگل و مایکروسافت نبودند.
متخصص دیگری در حوزه هوش مصنوعی که بنا به دلایل سازمانی نامش فاش نشده است در این رابطه گفته است: دیپ‌مایند، اوپن ای‌آی و فیر سه آزمایشگاه برتر در زمینه سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های هوش مصنوعی هستند، در حالی که آی‌بی‌ام پتنت‌های بیشتری ثبت کرده‌است. آنچه نمی‌دانیم این است که غول‌های فناوری چینی مثل بایدو و تنسنت در حال کار روی چه پروژه‌هایی هستند و چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهند.
شرکت آلفابت سالانه میلیون‌ها دلار سرمایه به دیپ‌مایند می‌دهد تا این شرکت به کارش ادامه دهد. همچنین مایکروسافت یک میلیاد دلار روی اوپن ای‌آی سرمایه‌گذاری کرده‌است. این مبلغ علاوه بر سرمایه 1 میلیارد دلاری است که شرکت‌های سرمایه‌گذار به اوپن ای‌آی پرداخته بودند. سرمایه فیر کمتر آشکار است زیرا فیسبوک کمتر آن را علنی بیان کرده‌است.
پتانسیل‌های هوش مصنوعی
شرکت دیپ‌مایند بیشتر برای هوش مصنوعی آلفا گو[۹] شهرت دارد، که در مسابقات «گو[۱۰]» چین، بهترین بازیکنان جهان را شکست داد. یک مستند نتفلیکس هم درباره پیروزی آلفا گو در برابر لی سدول، اسطوره کره جنوبی در بازی «گو» ساخته شده‌است. این شرکت قصد دارد بر استفاده از هوش مصنوعی برای حل بزرگ‌ترین مشکلات علمی بشر تمرکز کند و پایان سال گذشته هم وارد یکی از حوزه‌های زیست‌شناسی به نام «تاشدگی پروتئین» شد.
شرکت اوپن ای‌آی، نرم‌افزار‌های مبتنی بر هوش مصنوعی توسعه داده‌است که می‌تواند بازی کند و بر رقیب‌های انسانی خود پیروز شود؛ یکی از آن‌ها دوتا 2[۱۱] است. این درحالی است که توجه خبرگزاری‌ها بیشتر به نرم افزار مبتنی بر هوش مصنوعی آن به نام جی‌پی‌تی-3[۱۲] که متن تولید می‌کند و دال-ای[۱۳] که عکس تولید می‌کند جلب شد.
فیر، نمونه‌های مشهور هوش مصنوعی مانند آلفا گو و جی‌پی‌تی-3 ندارد؛ ولی تیم آن‌ها مقاله‌های دانشگاهی بسیاری در حوزه‌های مورد علاقه فیسبوک، از جمله بینایی کامپیوتری، پرداش زبان طبیعی و هوش مصنوعی مکالمه منتشر کرده‌اند.
یکی از راه‌های بررسی میزان اثرگذاری آزمایشگاه‌های هوش مصنوعی این است که تعداد مقاله‌های دانشگاهی که در دو کنفرانس بزرگ هوش مصنوعی به نام‌های نویر آی‌پی‌اس[۱۴] و آی‌سی‌ام‌ال[۱۵] منتشر کرده‌اند را برآورد کنید.
در سال 2020، گوگل 178 مقاله در کنفرانس نویر آی‌پی‌اس منتشر کرده‌است، در حالی که مایکروسافت 95 مقاله، دیپ‌مایند 59 مقاله، فیسبوک 58 مقاله و آی‌بی‌ام 38 مقاله در این کنفرانس منتشر کرده‌اند. تعداد مقاله‌های آمازون در این کنفرانس کمتر از 30 عنوان بود.
در همین سال، گوگل 114 مقاله در کنفرانس آی‌سی‌ام‌ال منتشر کرده‌است، در حالی که دیپ‌مایند 51 مقاله، مایکروسافت 49 مقاله، فیسبوک 34 مقاله، آی‌بی‌ام 19 مقاله و آمازون 18 مقاله در این کنفرانس منتشر کرده‌اند.
تبلیغات در برابر واقعیت
از هوش مصنوعی به عنوان نوعی از فناوری یاد می‌شود که پتانسیل ایجاد یک انقلاب صنعتی را دارد و می‌تواند جهانی که در آن زندگی می‌کنیم را تغییر دهد. ولی در حال حاضر این فناوری نوظهور است و توانایی‌های محدودی دارد. مثلا چرا رباتی که می‌تواند با یک انسان شطرنج بازی کند، نداند که چطور املت بپزد.
ریدل می‌گوید، دیپ‌مایند، اوپن ای‌آی و فیر به خاطر تبلیغات قدرتمندشان، به عنوان سه آزمایشگاه برتر در حوزه هوش مصنوعی شناخته می‌شوند. او معتقد است، مایکروسافت که بخش اعظمی از کارهای حوزه هوش مصنوعی خود را در واحد مایکروسافت ریسرچ[۱۶] پیش می‌برد، قطعا می‌تواند یکی از برترین‌های این حوزه باشد. این پژوهشگر می‌گوید، «نمی‌دانم چرا مایکروسافت تمایلی ندارد زیاد تبلیغات بکند. سیلزفورس، آمازون و آی‌بی‌ام همه هزینه‌های زیادی برای پژوهش می‌پردازند ولی موفق نشده‌اند در این حوزه بدرخشند.
نیل لارنس، مدیر عامل سابق بخش یادگیری ماشین در کمبریج آمازون گفته است، آمازون یک آزمایشگاه هوش مصنوعی بزرگ و متمرکز ندارد، زیرا آمازون بیشتر بر ارائه فناوری به مشتریان تمرکز کرده‌است. لارنس که در حال حاضر استاد یادگیری ماشین در دانشگاه کمبریج است می‌گوید، من معتقدم آن‌ها بسیار موفق هستند. با این حال اگر به مقاله‌های دانشگاهی به عنوان یک معیار نگاه کنیم، در رتبه‌های بالا قرار نمی‌گیرند. همچنین لارنس اعتقاد دارد، مایکروسافت ریسرچ آزمایشگاهی است که در این زمینه بسیار خوب کار می‌کند. اگر چه امازون آزمایشگاه هوش مصنوعی بزرگی ندارند ولی در توسعه هوش مصنوعی رو به رشد است. وی در ادامه اضافه می‌کند که: «قطعا دیپ‌مایند، اوپن ای‌آی و فیر بر این حوزه‌ها تسلط بیشتری دارند ولی جالب است که بیشتر تحقیق‌هایی که منتشر می‌کنند قبلا در دانشگاه‌ها انجام شده‌است.»
اگرچه این رتبه‌بندی بر آزمایشگاه‌های هوش مصنوعی دانشگاه‌ها تمرکز نداشت، ولی متخصصان آزمایشگاه دانشگاه‌های استنفورد، ام‌آی‌تی[۱۷]، یو‌سی بارکلی[۱۸] و کارنگی ملون[۱۹] آمریکا و دانشگاه‌های کمبریج، کالج لندن[۲۰] و کالج سلطنتی لندن[۲۱] در انگلیس را به عنوان برترین آزمایشگاه‌های حوزه هوش مصنوعی غربی معرفی کرده‌اند.
